Пазнаём Беларусь сумесна

Беларускі фальклор для дзяцей

Цяжка знайсці больш каштоўны матэрыял для далучэння дашкольнікаў да беларускай нацыянальнай культуры, чым дзіцячы фальклор і народныя гульні. Творы вуснай народнай творчасці змалку ўваходзяць у дзіцячае жыццё; на прыкладзе знаёмых вобразаў (кот, гусі, каза), праз нескладаныя сюжэты выхоўвае веру ў дабро, справядлівасць, раскрывае маральна-этычныя погляды белрусаў, дае магчымасць прывіць любоў і павагу да роднага слова. Ужо сёння важна звярнуць увагу на выхаванне пачуцця патрыятызму, пазбаўленне комплексаў нацыянальнай прыніжанасці і нігілізму. Гэта задача набывае актуалнасць у наш час у сувязі з агрэсіўным наплывам масавай культуры і стратай прадстаўнікамі розных народаў духоўнай сувязі са свёй нацыянальнай культурай Спецыфічныя ўмовы двухмоўя патрабуюць асаблівай увагі да авалодання дзецьмі роднай беларускай мовай. Сітуацыя, калі дзеці адначасова чуюць і рускую, беларускую мовы, садзейнічае аднолькаваму ўзроўню іх успрымання, разумення. Улічваючы гэтыя асаблівасці, неабходна, каб дзеці часцей чулі, разумелі, ведалі родную беларускую мову, каб авалоданне правільным беларускім маўленнем ажыццяўлялася ў працэсе арганізаванага навучання. Вызначым мастацкія асаблівасці кожнага віда фальклорных твораў.

КАЛЫХАНКІ - асноўная задача - супакоіць дзіця мелодыкай, рытмам вершаваных строк, ціхім голасам, ласкавымі словамі. Часцей за ўсё - гэта калыханкі пра ката. Раней, перш чым пакласці дзіця ў ложак ці калыску, туды пускалі ката, каб ён забраў усе чары, а пакінуў толькі цяпло, дабро, прыязнасць.

ЗАБАЎЛЯНКІ, ПАЦЕШКІ - суправаджаюць пальчыкавыя гульні, гушканне, пацягванне, першыя крокі дзіця, супакойванне, кармленне.

ПЕСНІ - адносяцца песні дарослых для дзяцей і тыя песні, што выконваюць самі дзеці. Праз песні атрымоўваюць пэўныя уяўленні аб навакольным свеце, выхоўваецца павага да працы, асуджаецца лянота, абыякавасць. Займальнасць сюжэта, яго дынамічнасць, кампазіцыйная стройнасць спрыяюць вобразнаму мышленню, адначасова дапамагаюць засвоіць пэўныя гукі.

ЗАКЛІЧКІ - гэта зварот, заклік да сіл прыроды, з'явам, адухаўленне прыроды.

ДРАЖНІЛКІ - лаканічныя, невялікага памеру, высмейваюцца нейкія адмоўныя рысы чалавека ці жывёлы, дакладна перадаюць поэўную рысу характару.

ЛІЧЫЛКІ - прысвечаны для ўстановы чароднасці ў гульнях, выбар вядучага.

ГУЛЬНІ - прасочваецца цесная сувязь з земляробствам, з бытам, навакольнай прыродай: многія гульны заснаваны на перайманні рухаў, дзянняў пры пэўных гаспадарчых працах. У некаторыя гульні арганічна ўваходзяць і іншыя творы дзіцячага фальклору - лічылкі, забаўлянкі, калыханкі.

КАЗКІ - універсальны сродак народнай педагогікі; утрымліваюць жыццёвы маральны вопыт, народную мудрасць, рыхтуюць дзяцей да самастойнага жыцця, вучаць адрозніваць добрае ад дрэннага. Казкі вабяць дзяцей цікавымі персанажамі, прыгодніцкімі дзеямі, чараўніцтвамі, сакавітасцю роднага слова. Казкі лепш расказваць, чым чытаць, расказваць пранікненна і цікава, гледзячы дзецям ў вочы.

ЗАГАДКІ - у сціслай і дакладнай форме подводзілі да назіранняў за цэлымі групамі жыццёвых з'яў, жывёл, птушак, вызначаючы іх характэрныя асаблівасці; загадкі служаць разумоваму выхаванню.

ПРЫКАЗКІ - трапнае, лаканічнае, устойлівае народнае выслоўе павучальнага зместу, якое мае прамы і пераносны сэнс. У ёй выказваецца закончаная думка, якая дзякуючы шырокім абагульненням дае ацэнку з'яў, падзей, узаемаадносін паміж людзьмі.

ПРЫМАЎКІ - характарызуюцца незакончанасцю думкі, не мае абагульняючага значэння і выкарыстоўваюцца часцей у канкрэтнай моўнай сітуацыі, можа быць зразумелай толькі ў кантэксце. Прыказкі і прымаўкі надаюць мове выразнасць, яскравасць, вобразнасць, садзейнічаюць выхаванню высокіх маральных пачуццяў, перадаюць жыццёвы вопыт і маральна-практычную філасофію народа.

свернуть

Парады бацькам, ці вучымся разам з дзецьмі гаварыць па-беларуску

Родная мова, якой авалодваюць дзеці ў зносінах з дарослымі, з'яўляецца галоўным сродкам засваення імі культуры свайго народа, фарміравання нацыянальнай самасвядомасці. У родным слове, па сцвярджэнні вялікага рускага педагога К. Д. Ушынскага, народ клапатліва захоўвае "ўвесь след свайго духоўнага жыцця". Матчына мова, мова бацькоў, продкаў з'яўляецца і сродкам, і зместам духоўнага развіцця асобы чалавека.

Большасць дашкольнікаў у нашай рэспубліцы выхоўваецца ў рускамоўных сем'ях, а яшчэ значная частка ў сем'ях, дзе размаўляюць на так званай "трасянцы" - сумесі беларускай і рускай моў. Гэта прыводзіць да ўзнікнення з'явы інтэрферэнцыі - "засметчанасць" мовы: пранікнення ў рускае маўленне беларусізмаў, а беларускае - русізмаў. Напрыклад, гаворачы па-руску, ужываюць беларускія словы(сварила бурак), граматычныя формы, уласцівыя беларускай мове (гулять с папам), дапускаюць арфаэпічныя і фанетычныя памылкі (рымень, дзевачка). Часта дзеці паралельна ўжываюць агульныя па значэнні словы абедзвюх моў (кукла і лялька, сапожки і боты, картинка і малюнак, играть і гуляць і інш.).

Паколькі адсутнічае граматнае беларускамоўнае асяродзе, у якім нашы дзеці маглі б самастойна засвойваць нормы і правілы маўлення, дарослыя павінны спецыяльна арганізоўваць  мэтанакіраванае навучанне дзяцей  беларускай мове праз даступныя віды дзіцячай дзейнасці.

Паважаныя бацькі, мы не сумняваемся, што вы зацікаўлены ў тым, каб ваша дзіця ў будучым паспяхова засвойвала школьную праграму. А рыхтаваць яго да навучання ў школе неабходна як мага раней. Тым больш, што адукацыйны працэс у  школе ажыццяўляецца таксама і на беларускай мове.

 

Прапануем вам матэрыял, які можна выкарыстоўваць для гульні з дзецьмі:

 

*Гульні і практыкаванні па тэме "Жывёлы"

*Гульні і практыкаванні па тэмах "Зіма", "Зімовыя забавы"

*Гульні і практыкаванні па тэме "Адзенне. Абутак. Галаўныя ўборы"

*Гульні і практыкаванні па тэме "Наша цела. Прадметы гігіены"

свернуть

Знаёмства з нацыянальнай беларускай кухняй "Частуемся разам"

Паважаныя бацькi!.. Кожны месяц у рубрыцы "Частуемся разам" будзе публікавацца новы рэцэпт беларускай стравы. Беларуская кухня дзіўная і разнастайная. Прапануем ваз разам з намі даведацца нешта новае для сябе і пазнаёміць дзетак з нацыянальнымі стравамі нашай краіны, паспрабаваць іх на смак!..
развернуть

Зразы

Зразы – мясныя рулецікі з начынкай  адна з асаблівых страў нацыянальнай кухні, вядомая з часоў Вялікага Княства Літоўскага. Першыя пісьмовыя згадванні пра зразы з’явіліся ў гады праўлення вялікага князя і караля Ягайлы (ХV стагоддзе).

Гэту смачную страву падавалі і да стала караля Жыгімонта ІI, жанатага з міланскай прынцэсай Бонай Сфорца, якая магла асабліва ацаніць зразы, падобныя на італьянскія 
cotoletta alla milanese.

Пазней зразы, якія гатавалі повары магнатаў, распаўсюдзіліся ў народнай кухні. У розных мясцовасцях Беларусі мясныя рулецікі з начынкай называюць таксама завіванцы, кручэнікі.

Класічныя зразы гатуюць з ялавічыны: мяса адбіваецца, а потым у яго загортваецца начынка. Для яе прыгатавання могуць выкарыстоўвацца грыбы, печань, агародніна, яйкі, кашы.

Для рэцэпта спатрэбіцца:

  • ялавічына
  • грыбы белыя
  • яйка адварное
  • грудзінка вэнджаная
  • цыбуля рэпчатая
  • сухары молатыя
  • алей
  • соль
  • чорны перац, лаўровы ліст, духмяны перац
  • мука пшанічная
  • морква

Гатаванне:

Цыбулю, грудзінку і адварныя белыя грыбы парэзаць дробнымі кубікамі і абсмажыць на частцы алею да залацістага колеру. Дабавіць сухары і патушыць яшчэ 5 мінут.

Перакласці грыбы з цыбуляй і грудзінкай у міску і крыху астудзіць, нацерці адварное яйка, пасаліць і паперчыць, добра перамяшаць. Начынка для зразаў гатова.

Ялавічыну (найлепш падыходзіць выразка, але можна выкарыстаць і шыначную частку)
нарэзаць невялікімі медальёнамі і добра адбіць, прыдаючы мясу прамавугольную форму.

Выкласці начынку на мяса, скруціць рулецікі, замацаваўшы зубачысткай або
абвязаўшы поварскай ніткай. Запаніраваць зразы ў муцэ і абсмажыць да залацістай скарыначкі.

   У сатэйнік з вадой дабавіць цыбулю, моркву, лаўровы ліст, духмяны перац, соль, давесці да кіпення і выкласці туды абсмажаныя рулецікі. Накрыць накрыўкай і тушыць на маленькім агні да гатоўнасці.

   Падаваць зразы з грэцкай кашай і смажанай цыбуляй.

 

**************************

 

Дранікі

   Дранікі – адна з самых вядомых і любімых страў беларускай кухні
 
І хоць бліны з бульбы па падобных рэцэптах гатуюць у розных краінах свету, беларускія дранікі заваявалі папулярнасць дзякуючы асабліваму смаку, нацыянальным кулінарным сакрэтам і ўласцівасцям беларускай бульбы.

Унікальнасць беларускай бульбы – у яе цудоўных кулінарных якасцях і ў высокай колькасці крухмалу ў саставе, што робіць стравы асабліва смачнымі.

Сёння Беларусь не з’яўляецца лідарам па аб’ёмах вырошчвання бульбы ў свеце, але менавіта наша краіна першынствуе па яе колькасці на душу насельніцтва і спажыванні. Паводле статыстыкі, беларус з’ядае больш за 180 кілаграмаў бульбы за год.

 І сапраўды, у нацыянальнай беларускай кухні такое мноства страў з бульбы, што кожны раз яе можна гатаваць па-новаму. Акрамя таго, сёння старадаўнія рэцэпты дапаўняюцца цікавымі прадуктамі і соусамі, становяцца больш лёгкімі і дыетычнымі, але застаюцца нязменна смачнымі.

   

    Беларускія дранікі

Рэцэпты бліноў з дранай бульбы, падобныя на беларускія дранікі, ёсць у нямецкай і чэшскай, ірландскай і нарвежскай, амерыканскай і ўкраінскай кухнях.

 Але ў кожнай краіне для прыгатавання стравы існуюць асаблівыя кулінарныя сакрэты, і вядома, выкарыстоўваецца свая бульба, ад уласцівасцей якой шмат у чым залежыць смак.

 У Беларусі дранікі сталі вельмі папулярныя з ХІХ стагоддзя. Часцей за ўсё іх елі на снеданне, бо гэта не толькі смачная, але і вельмі сытная страва.

Найлепшым дапаўненнем да гарачых бульбяных бліноў была свежая свойская смятана, што і з’яўляецца самым знакамітым варыянтам падачы беларускіх дранікаў. Акрамя таго, дранікі елі з  мачанкай, маслам, смажанымі скваркамі з цыбуляй.

 У нацыянальнай кухні ёсць і іншыя спосабы падаць страву, напрыклад, у гаршчочках.  Для гэтага да гатовых дранікаў дабаўляюць абсмажаныя цыбулю, моркву, грыбы, свойскія каўбаскі і вяршкі, а тушаць у печы або духоўцы.

 

Як прыгатаваць дранікі?..

 

 Аснова традыцыйных беларускіх дранікаў – бульба, цыбуля, соль і алей для смажання. І гэтага цалкам дастаткова, калі вы гатуеце іх са смачнай беларускай бульбы з высокай колькасцю крухмалу ў саставе.

У класічныя беларускія дранікі не дабаўляюцца мука або яйкі ў якасці змацавальнага інгрэдыенту. Калі цеста рэдкае, у беларускіх гаспадынь ёсць другі сакрэт – зліць з надранай бульбы крыху соку, а потым дабавіць у цеста крухмал, які асеў на дне ёмістасці з сокам.

Зрэшты, вы можаце пафантазіраваць і на свой густ крыху змяніць класічны рэцэпт дранікаў, дабавіўшы ў цеста яйкі, муку, спецыі.   

Рэцэпт беларускіх дранікаў

  • бульба  – 12 шт.
  • цыбуля – 1 шт.
  • алей
  • соль

Бульбу абабраць, прамыць і надраць на дробнай тарцы разам з цыбуляй (для захавання светлага колеру). Пасаліць і добра перамяшаць да аднароднай кансістэнцыі.

На патэльні разагрэць алей і выкладаць бульбяное цеста ў выглядзе невялікіх аладак. Абсмажыць дранікі з аднаго боку прыкладна 2-3 мінуты да з’яўлення румянай скарыначкі. Затым перавярнуць на другі бок, абсмажыць яшчэ 1-2 мінуты.

Падаваць на стол гарачымі са смятанай.

Можна таксама падаць дранікі з мочанымі брусніцамі, смятанна-яблычным або смятанна-цыбульным соусам, мачанкай. Або згатаваць дранікі ў гаршчочку – з мясам, каўбаскамі, грыбамі…

 

**********************

 

 Верашчака з грэцкімі блінамі

 

   

  

У кухні Вялікага Княства Літоўскага верашчака вядома з сярэдзіны XVIII стагоддзя як адзін з варыянтаў мачанкі – мяснога соусу, у які мачалі бліны. Аўтар рэцэпта – каралеўскі кухмістр Верашчака. Але яшчэ больш папулярнай страва стала ў ХIХ стагоддзі дзякуючы супадзенню назвы з прозвішчам каханай паэта Адама Міцкевіча Марылі Верашчакі.

   Верашчака – адна з самых вядомых страў беларускай кухні, прычым у розных мясцовасцях у традыцыйным рэцэпце існуюць свае арыгінальныя асаблівасці. 

Для верашчакі:

  • каўбаскі белыя – 4 шт.
  • бекон – 150 г
  • цыбуля – 100 г
  • мука – 50 г
  • вада – 0,7 л
  • піва – 0,5 л
  • спецыі (кмен , лаўровы ліст, перац чорны гарошак) і соль – на смак

Для грэцкіх бліноў:

  • мука грэцкая – 150-200 г
  • мука пшанічная – 50 г
  • яйкі – 2 шт.
  • малако
  • соль і цукар на смак
  • алей для выпякання

Гатаванне:

 Цыбулю нарэзаць дробнымі кубікамі і пасіраваць да залацістага колеру. Дабавіць на патэльню нарэзаны саломкай бекон, прадаўжаючы абсмажваць.

Тым часам каўбаскі адварыць у вадзе з півам і спецыямі, нарэзаць іх. У працэджаны булён дабавіць цыбулю і бекон, кружкі каўбасак.

 На сухой патэльні пасіраваць муку да крэмавага колеру, астудзіць і развесці астатнім булёнам або вадой да аднароднай кансістэнцыі. Гэту сумесь тонкім струменьчыкам, пастаянна памешваючы, уліць у верашчаку з каўбаскамі і патушыць на маленькім агні да загусцення.
 
Для прыгатавання тонкіх блінчыкаў змяшчаць грэцкую і пшанічную муку з соллю і цукрам, дабавіць яйкі і, паступова ўліваючы малако, вымесіць вадкае цеста без камячкоў. Выпякаць на алеі.
 
  Верашчаку падаць у гаршчочку, а побач на талерцы выкласці грэцкія блінчыкі.

 

***********************

 

Бульбяныя пызы

Для цеста:

  • 250 г тварагу  (калі ўзяць свойскі – будзе толькі смачней!)

  • 1 шклянка мукі

  • 1 шклянка крухмалу

  • 3-4 шт. бульбы (надзерці на дробнай тарцы)

  • соль на смак

Для начынкі:

  • фарш са свініны і ялавічыны

  • цыбуля

  • соль

  • яйка

  • спецыі

Гатаванне:

Змяшаць тварог, крухмал, драную бульбу, муку і соль, усё добра вымесіць – павінна атрымацца мяккае, пластычнае цеста. Даць яму крыху пастаяць, а тым часам прыгатаваць мясную начынку.

Для гэтага ў фарш са свініны і ялавічыны дабавіць дробна нарэзаную цыбулю, сырое яйка, сольі і спецыі, перамяшаць.

А далей – вылепіць пызы. З цеста сфарміраваць круглы дранік 5-6 мм таўшчынёй, на яго пакласці начынку, зверху накрыць другім дранікам і злучыць краі. Можна зрабіць пызы памерам як пельмені, можна – крыху большымі.

Разагрэць на патэльні алей і абсмажыць пызы да румянай скарыначкі з абодвух бакоў. Яшчэ смачней атрымаецца, калі прыгатаваць іх на скварачках. Падрумяненыя пызы давесці да гатоўнасці ў духоўцы. Падаць са смятанай або мачанкай.

 

*************************

 

Капыткi беларускiя

Капыткі́капы́тка — страва накшталт клецак з таркаванай бульбяной  масы, якая раскатваецца і дзеліцца на кавалкі вагай каля 30 г.; кожны кавалак фармуецца ў кшталце ромбу або "кулі" з паглыбленнем, зробленым пальцам. Адвараную (часам папярэдне запечаную або падсмажаную) капытку падаюць з соусамi як гарнір да мясных страў, або як асноўную страву — з грыбным або таматным соусам, смятанай .

 

Для рэцэпта спатрэбіцца:

1,2 кг бульбы, 0,5 шклянкі мукi, 1 сталовая лыжка здору, соль,сода. 

Гатаванне:

Абабраную бульбу надраць на тарцы, адціснуць, дадаць муку, соль, соду, перамяшаць. Атрыманае цеста раскачаць, нарэзаць прамавугольнікамі 3 × 5 см і выпячы іх у духоўцы на блясе, змазанай тлушчам.Перад падачай на стол апусціць капыткі ў падсоленую ваду або мясны булен, варыць 10 хвілін.

Падаць са смятанай або цыбуляй,падсмажанай на сале.

 

************************

 

Клецкi бульбяныя з мясам

 

Для рэцэпта спатрэбіцца:

1,2 кг бульбы, 2 ст. лыжкі мукі, 400 г свініны, 2 цыбуліны, 50 г сметанковага масла, 0,5 шклянкі алею, 1 шклянка смятаны, соль, перац.

 

Гатаванне:

Абабраную бульбу надраць на тарцы, адціснуць, дадаць муку, соль, перамяшаць. З дастаткова густой бульбяной масы сфармаваць невялікія шарыкі, кожны размяць у плоскі кружок, на сярэдзіну пакласці фарш, зноў скачаць у шарык і абсмажыць на алеі. Для фаршу мякаць свініны прапусціць праз мясарубку, дадаць абсмажаную цыбулю, соль, перац, перамяшаць. Клёцкі пакласці ў чугунок (жароўню), заліць смятанай і паставіць у духоўку на 20-25 хвілін.

********************

 

Бульбяная бабка

Нам спатрэбяцца: бульба — 1 кг, цыбуліна — 1 галоўка, сала — 300 гр., алей, соль  па смаку .      

Гатаванне:

Бульбу абабраць, надраць на тарцы, дадаць муку, абсмажаную на сале цыбулю, соль, перамяшаць. Бульбяную масу выкласці ў глыбокую патэльню, разраўнаваць, апырскаць маслам і запячы ў духоўцы.

свернуть

Свята беларускага каляндара

 

Студзень – «сцюдзёны»

1 – Новы год

7 – Каляды (Ражаство)

13 – Пачатак Шчодрага тыдня

31 – Гусёўнік (Апанасся)

Люты – месяц моцных і злосных маразоў.

15 – Грамніцы

24 – Улас (свята жывёлы «каровінае і конскае») Масленіца

Сакавік – назва паходзіць ад слова «сок»

Гуканне вясны – апошні дзень масленнічнага тыдня

22 – Саракі

30 – Аляксей Цёплы (свята рыбалова)

Красавік – ад слова «красаваць», бо ў ім з’яўляюцца першыя краскі-кветкі

6 – Камаедзіца

7 – Благавешчанне (свята прылёту бусла, ластаўкі)

14 – Прабуджэнне дамавіка Вялікдзень (свята ў гонар бога сонца Ярылы)

30 – Зосім (свята пчалаводаў)

Травень – ад слова «трава», бо ў гэты месяц зямля пакрываецца зеленню.

5 – Ляльнік

6 – Юр’я ( першы дзень выгану кароў на пашу пасля зімы) Сёмуха

Чэрвень – назва тлумачыцца з’яўленнем чарвей, а таксама чырвоным колерам, які набываюць некаторыя ягады менавіта ў гэтую пару.

5 – Дзень памяці Еўфрасінні Полацкай

Ліпень – зацвітае ліпа

6 – Купалле

14 – Кузьма (свята кавалёў)

Жнівень

2 – Ілля (свята дажджоў і навальніц)

14 – Макавей, першы Спас (свята маку)

19 – Яблычны, вялікі Спас (свята садавіны)

29 – Хлебны, трэці Спас (свята хлеба)

Верасень – зацвітае верас

21 – Багач (старажытнае свята заканчэння ўборкі збожжа)

27 – Звіжанне (свята «закрывання» зямлі на зіму)

Кастрычнік – ад слова «кастрыца»

З 8 кастрычніка пачынаецца «жалезны» тыдзень.

18 – Юліан – ахоўнік дзяцей

25 – Свята млынароў

Лістапад -лісце падае

14 – Кузьма-Дзям’ян (свята шаўцоў)

25 – Іван Міласцівы (Этыкет)

Снежань

14 – Навум (раней некаторыя сяляне пачыналі вучыць грамаце сваіх дзяцей)

 

Літаратура :

1. Земляробчы каляндар: Абрады і звычаі / уклад., класіфікацыя, сістэматызацыя матэрыялаў і камент. А. І. Гурскага; уступ. арт. А. І. Гурскага, А. С. Ліса. – 2-е выд., выпр. – Мінск : Бел. Навука, 2003.

2. Лозка А. Ю. Беларускі народны каляндар / А. Ю. Лозка. – 2-е выд., перапрац. і дап. – Мінск : Полымя, 2002.

свернуть

Нацыянальнае адзенне беларусаў

Белорусская культура - одна из древнейших европейских культур. Традиции и обычаи белорусского народа сохранили такие праздники, как Коляды, Купалье, Масленица, Дожинки. В каждом из них заметны элементы древних вероисповеданий.
развернуть
Традиции белорусского народа своими корнями уходят далеко в прошлое. Здесь тесно переплетаются язычество древних предков с христианским верованием. Наглядно это представляется в интересных традициях и праздниках.
 
Культура и традиции белорусского народа являются отражением быта простых людей. Культура белорусов сильно связана с землей. Одним из таких проявлений считается праздник Дожинки. Проводится по окончанию посевных работ. В Беларуси довольно плодородные районы, богатые урожаем. Этот древний обычай знают все народы, которые связаны с земледелием. Праздник оказался столь востребованным, что никакие войны не смогли его убить. Народ сохранил его на протяжении многих веков. В России эта красивая традиция нашла свое отражение в ежегодном празднике Сабантуй. На нем выбирают лучших тружеников и дарят им подарки.

Изображение

Белару́скі нацыяна́льны касцю́м — комплексы адзенняабутку і аксесуараў, якія склаліся на працягу стагоддзяў для выкарыстання беларусамі ў штодзённым і святочным ужытку.

Нацыянальны касцюм мае надзвычай высокую культурную каштоўнасць і з'яўляецца адным з этнічных атрыбутаў беларускага народа.

Вылучаюць прынамсі 3 разнавіднасці беларускага нацыянальнага касцюма (у адпаведнасці з сацыяльнай прыналежнасцю):

Беларускі сялянскі мае глыбокія гістарычныя карані і захаваў шмат архаічных рыс. Спалучаючы ў сабе практычнасць і эстэтычнасць, ён з'яўляўся і з'яўляецца значна большай рэччу, чым проста адзеннем ці нават мастацкім творам. Сялянскі касцюм беларусаў адлюстроўваў мясцовыя традыцыі, патрэбы і сацыяльны статус прадстаўнікоў беларускага народа, светапогляд майстроў, якія яго выраблялі, а ў дэкаратыўным арнаменце часам чытаюцца цэлыя змястоўныя гісторыі. Звычайна менавіта сялянскі касцюм маюць на ўвазе, калі вядуць гаворку пра нацыянальны касцюм беларусаў увогуле.

Мяшчанскі і шляхецкі нацыянальныя касцюмы ўпісваюцца ў агульнаеўрапейскія модныя тэндэнцыі, але пры гэтым маюць у сабе вялікую колькасць нацыянальных асаблівасцей, што дазваляе лічыць іх за разнавіднасці беларускага нацыянальнага касцюма.

свернуть

Беларусь: традиции и обычаи, обряды

Обряды и традиции, которые прекрасно сохранились на белорусской земле, характеризуют народ, который здесь живет. Бережное и почтительное отношение к своим предкам, к своим истокам заставляет современных белорусов придерживаться тех или иных правил.

Белорусская культура занимает свое – особое – место среди других восточноевропейских культур. Здесь, несмотря на века христианского господства, сохранились древние языческие ритуалы. МасленицаКупальеКолядыДожинки – в каждом из этих праздников, как и в тысяче других, прослеживаются элементы древних языческих верований. Эти верования очень органично вплелись в христианскую веру, и в результате получилась неповторимая и колоритная белорусская культура.

Природа Беларуси – красива и трогательна. Вековые пущи сменяются бескрайними полями, а зеркало озер – блестящими лентами рек. Белорусы испокон веков любили и ценили свою матушку-природу, поэтому до наших времен дошло большое количество ритуалов, связанных с посевом зерна, сенокосом, сбором урожая. Практически во всех этих ритуалах природа предстает перед нами как живое существо.

Гордостью страны является и прекрасно сохранившийся фольклор – песни, танцы, игры, сказки, легенды, загадки, пословицы и поговорки предков дошли до современности, практически не изменившись. То же можно сказать и о народных промыслах: гончарство, плетение из лозы и соломки, ткачество, вышивка, роспись по стеклу и другие виды деятельности зиждутся на тех художественных законах, что и сотни лет назад. Конечно, сейчас эти занятия приобретают выставочный, сувенирный характер, но это только помогает сохранить замечательные образцы белорусского народного искусства.

Жители Беларуси – открытые и гостеприимные. Местное гостеприимство – одна из лучших традиций этой страны. Кроме того люди здесь заботятся о своей репутации. Общение можно охарактеризовать такими словами, как взаимная вежливость и уважение к старшим.

Большинство белорусских праздников можно разделить на календарные (такие, как Коляды, Купалье или Масленица) и семейно-обрядовые (свадьба, крестины, похороны). Кроме этого есть ряд примет, которые знают и в которые верят многие белорусы. 

 

ТРАДИЦИИ И ОБЫЧАИ

 

свернуть

Виртуальные экскурсии по Беларуси

Государственные праздники Республики Беларусь

Государственные праздники — это праздники, установленные в Республике Беларусь в ознаменование событий, имеющих особое историческое либо общественно-политическое значение для Республики Беларусь, оказавших существенное влияние на развитие белорусского государства и общества.

 

В Республике Беларусь отмечаются следующие государственные праздники:

           

День Конституции — 15 марта;

День единения народов Беларуси и России — 2 апреля;

День Победы — 9 мая;

День Государственного герба Республики Беларусь и Государственного флага Республики Беларусь — второе воскресенье мая;

День Независимости Республики Беларусь (День Республики) —   3 июля

 

Праздничные дни и памятные даты

 

Праздничные дни — это дни, посвященные выдающимся событиям, традиционным датам, чествованию работников определенной профессии, отрасли хозяйства или сферы деятельности и т.д. В Беларуси помимо государственных праздников официально отмечаются следующие праздничные дни:

 

Общереспубликанские

 

 День внутренних войск — 18 марта;

День работников бытового обслуживания населения и жилищно-коммунального хозяйства — четвертое воскресенье марта; Новый год — 1 января;

День защитников Отечества и Вооруженных Сил Республики Беларусь  — 23 февраля;

День женщин — 8 марта;

Праздник труда — 1 мая;

День Октябрьской революции — 7 ноября;

 

Религиозные

 

Рождество Христово (православное Рождество) — 7 января;

Пасха — по календарю православной и католической конфессий;

 Радуница — по календарю православной конфессии;

 День памяти — 2 ноября;

Рождество Христово (католическое Рождество) — 25 декабря;

 

Прочие праздничные дни

 

День потребителя — 15 марта;

День семьи — 15 мая;

День охраны окружающей среды — 5 июня;

День молодежи — последнее воскресенье июня;

День знаний — 1 сентября;

День белорусской письменности — первое воскресенье сентября;

День мира — третий вторник сентября;

День пожилых людей — 1 октября;

День Матери — 14 октября;

День инвалидов Республики Беларусь — 3 декабря;

День прав человека — 10 декабря;

 

Памятные даты

 

День памяти воинов-интернационалистов — 15 февраля;

День чернобыльской трагедии — 26 апреля;

День всенародной памяти жертв Великой Отечественной войны — 22 июня.

 

Профессиональные праздники Беларуси

 

День работников социальной защиты — 5 января;

День спасателя — 19 января;

             День белорусской науки — последнее воскресенье января;

День работников землеустроительной и картографо-геодезической службы — 21 февраля;

              День милиции — 4 марта;

              День геолога — первое воскресенье апреля;

              День печати — 5 мая;

              День работников радио, телевидения и связи — 7 мая;

 День работников физической культуры и спорта — третья суббота мая;

              День пограничника — 28 мая;

              День химика — последнее воскресенье мая;

              День мелиоратора — первое воскресенье июня;

День работников легкой промышленности — второе воскресенье июня;

              День медицинских работников — третье воскресенье июня;

              День работников прокуратуры — 26 июня;

              День изобретателя и рационализатора — последняя суббота июня;

              День экономиста — 30 июня;

              День кооперации — первая суббота июля;

 День работников водного транспорта — первое воскресенье июля;

 День работников налоговых органов — второе воскресенье июля;

День металлурга — третье воскресенье июля;

День пожарной службы — 25 июля;

День работников торговли — последнее воскресенье июля;

День строителя — второе воскресенье августа;

День работников государственной статистики — 23 августа;

День шахтера — последнее воскресенье августа;

День работников нефтяной, газовой и топливной промышленности — первое воскресенье сентября;

               День библиотек — 15 сентября;

               День таможенника — 20 сентября;

               День работников леса — третье воскресенье сентября;

       День машиностроителя — последнее воскресенье сентября;

               День архивиста — 6 октября;

               День учителя — первое воскресенье октября;

              День работников культуры — второе воскресенье октября;

              День стандартизации — 14 октября;

      День работников фармацевтической и микробиологической промышленности — 15 октября;

     День автомобилиста и дорожника — последнее воскресенье октября;

   День работников гражданской авиации — первое воскресенье ноября;

   День работников сельского хозяйства и перерабатывающей промышленности агропромышленного комплекса — третье воскресенье ноября;

       День страховых работников — первая суббота декабря;

        День юриста — первое воскресенье декабря

День сотрудника органов государственной безопасности — 20 декабря;

          День энергетика — 22 декабря.

 

 

свернуть

Государственный герб и флаг Республики Беларусь

Государственный герб Республики Беларусь является символом государственного суверенитета Республики Беларусь.

Государственный герб Республики Беларусь представляет собой размещенный в серебряном поле зеленый контур Государственной границы Республики Беларусь, наложенный на золотые лучи восходящего над земным шаром солнца. Вверху поля находится пятиконечная красная звезда. Герб обрамлен венком из золотых колосьев, переплетенных справа цветками клевера, слева – цветками льна. Венок трижды перевит с каждой стороны красно-зеленой лентой, в средней части которой в основании Государственного герба Республики Беларусь в две строки начертаны золотом слова «Рэспубліка Беларусь».

Изображение Государственного герба Республики Беларусь помещается:

    • на здании резиденции Президента Республики Беларусь, на зданиях палат Национального собрания Республики Беларусь, Совета Министров Республики Беларусь, Национального банка Республики Беларусь, Комитета государственного контроля Республики Беларусь, министерств, государственных комитетов и других республиканских органов государственного управления Республики Беларусь, на зданиях местных Советов депутатов, местных исполнительных и распорядительных органов, судов, органов Прокуратуры Республики Беларусь, на зданиях дипломатических и консульских представительств, торговых учреждений Республики Беларусь, находящихся за границей; в помещениях ряда других государственных учреждений;
    • на печатях и бланках документов Президента Республики Беларусь, Парламента, Правительства, министерств, государственных комитетов Республики Беларусь и т.д.;
    • на ценных бумагах, облигациях, почтовых марках и лотерейных билетах Республики Беларусь;
    • на паспортах граждан Республики Беларусь, а также на дипломатических и других заграничных паспортах, выдаваемых гражданам Республики Беларусь;
    • на пограничных столбах, устанавливаемых на Государственной границе Республики Беларусь, а также в пунктах пропуска через нее.

Государственный флаг Республики Беларусь

                                               

Государственный флаг Республики Беларусь является символом государственного суверенитета Республики Беларусь, представляет собой прямоугольное полотнище, состоящее из двух горизонтально расположенных цветных полос: верхней - красного цвета шириной в 2/3 и нижней - зеленого цвета в 1/3 ширины флага.

Около древка вертикально расположен белорусский национальный орнамент красного цвета на белом поле, составляющий 1/9 длины флага. Отношение ширины флага к его длине - 1:2. Флаг крепится на древке (флагштоке), которое окрашивается в золотистый (охра) цвет.

При церемониях и других торжественных мероприятиях Государственный флаг Республики Беларусь используется с наконечником ромбовидной формы с изображением пятиконечной звезды, аналогичной ее изображению на Государственном гербе Республики Беларусь. Наконечники изготавливаются из металла желтого цвета.

 

Государственный флаг Республики Беларусь поднимается или устанавливается:

  • на здании резиденции Президента Республики Беларусь — постоянно;
  • на зданиях Палаты представителей Национального собрания Республики Беларусь и Совета Республики Национального собрания Республики Беларусь — постоянно;
  • на здании Совета Министров Республики Беларусь — постоянно;
  • на зданиях органов Комитета государственного контроля Республики Беларусь — постоянно;
  • на зданиях судов Республики Беларусь, местных исполнительных и распорядительных органов — постоянно, а над зданиями, в которых проводятся заседания местных Советов депутатов, местных исполнительных и распорядительных органов, — на время проведения заседаний;
  • на зданиях, территориях и средствах передвижения дипломатических и консульских представительств, на зданиях торговых учреждений Республики Беларусь, находящихся за границей, на морских судах и других средствах передвижения, на которых в качестве официальных лиц находятся Президент Республики Беларусь, Председатель Палаты представителей Национального собрания Республики Беларусь, Председатель Совета Республики Национального собрания Республики Беларусь, Премьер-министр Республики Беларусь или другие лица, представляющие Национальное собрание Республики Беларусь или Совет Министров Республики Беларусь, — в порядке, определяемом Советом Министров Республики Беларусь;
  • в помещениях для голосования — в дни выборов и референдумов;
  • в войсковых частях Республики Беларусь согласно войсковым уставам;
  • на пограничных заставах и пропускных пунктах (таможнях) Государственной границы Республики Беларусь;
  • на морских судах, судах речного флота, зарегистрированных в Республике Беларусь;
  • на спортивных аренах — во время проведения чемпионатов и первенств Республики Беларусь, международных спортивных соревнований с участием национальных сборных и во время награждения белорусских спортсменов — победителей международных соревнований;
  • на других объектах по распоряжению Президента Республики Беларусь, по решению Национального собрания Республики Беларусь, Совета Министров Республики Беларусь, местных Советов депутатов, местных исполнительных и распорядительных органов.
  • Государственный флаг Республики Беларусь может быть поднят также на церемониях и других торжественных мероприятиях, проводимых государственными и общественными органами, предприятиями, организациями и учреждениями, во время народных, трудовых, семейных праздников и в другие памятные дни. 
  •  

Государственный гимн Республики Беларусь

Государственный гимн Республики Беларусь представляет собой музыкально-поэтическое произведение, исполняемое в случаях, предусмотренных Законом Республики Беларусь от 5 июля 2004 г. № 301-З "О государственных символах Республики Беларусь" и иными законодательными актами Республики Беларусь.   

Текст гимна

Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь
Словы М.Клімковіча, У.Карызны
Музыка Н.Сакалоўскага

Мы, беларусы - мірныя людзі,
Сэрцам адданыя роднай зямлі,
Шчыра сябруем, сілы гартуем
Мы ў працавітай, вольнай сям'і.

Слаўся, зямлі нашай светлае імя,
Слаўся, народаў братэрскі саюз!
Наша любімая маці-Радзіма,
Вечна жыві і квітней, Беларусь!

Разам з братамі мужна вякамі
Мы баранілі родны парог,
У бітвах за волю, бітвах за долю
Свой здабывалі сцяг перамог!

Слаўся, зямлі нашай светлае імя,
Слаўся, народаў братэрскі саюз!
Наша любімая маці-Радзіма,
Вечна жыві і квітней, Беларусь!

Дружба народаў - сіла народаў -
Наш запаветны, сонечны шлях.
Горда ж узвіся ў ясныя высі,
Сцяг пераможны - радасці сцяг!

Слаўся, зямлі нашай светлае імя,
Слаўся, народаў братэрскі саюз!
Наша любімая маці-Радзіма,
           Вечна жыві і квітней, Беларусь! 

     

Государственный гимн Республики Беларусь исполняется:

  • при вступлении Президента Республики Беларусь в должность – после принесения им Присяги;
  • при открытии и закрытии сессий Палаты представителей и Совета Республики Национального собрания Республики Беларусь;
  • во время официальной церемонии поднятия Государственного флага Республики Беларусь и иных официальных государственных церемоний;
  • во время проведения церемоний встреч глав иностранных государств, парламентов и правительств иностранных государств, посещающих Республику Беларусь с официальными визитами;
  • при официальных церемониях возложения венков главами иностранных государств, парламентов и правительств;
  • при проведении воинских ритуалов – в соответствии с общевоинскими уставами Вооруженных Сил Республики Беларусь;
  • при официальных церемониях во время спортивных соревнований на территории Республики Беларусь и за ее пределами – в соответствии с правилами организации этих соревнований.
     

Государственный гимн Республики Беларусь может исполняться:

  • при открытии памятников, памятных знаков и иных сооружений, посвященных знаменательным событиям в жизни Республики Беларусь, в честь знаменитых государственных, политических, общественных и военных деятелей, народных героев, деятелей науки, искусства и культуры;
  • при открытии и закрытии торжественных собраний, посвященных государственным праздникам Республики Беларусь;
  • во время торжественных собраний, проводимых государственными органами и иными организациями;
  • гражданами во время народных, трудовых, семейных праздников и других торжественных мероприятий при обеспечении необходимого уважения к Государственному гимну Республики Беларусь.
 
свернуть